Aile Danışmanlığı

En bilindik tanımı hatırlayacak olursak, toplumun en küçük birimini aile oluşturmaktadır. Toplumun en küçük yapı birimi olan aile, bir arada yaşamın kurumsal hale getirildiği birimdir. Bir toplumsal kurum olarak aile, üyesi olan her bireye sağladığı destek fonksiyonları bakımından hem birey için hem de toplum açısından oldukça önemli bir yere sahiptir.

İnsanların bir arada yaşaması üzerine kurulu lan aile kavramı, çeşitli fonksiyonlara sahip olduğu gibi, kendi içerisinde bazı sorunları da barındırabilmektedir. Aile kurumunda meydana gelen sorunlarda, sosyal hizmet kapsamında, aile danışmanlığı sağlanarak sorunların çözümüne yönelik girişimlerde bulunulmaktadır. Aile danışmanlığı, temel amacı bakımından kurumsal bir arada yaşam birimi olan ailenin, her bir bireyinin sorun çözme becerilerinin geliştirilmesini ve aile içi sorunların sağlıklı şekilde çözülmesini amaçlamaktadır.

Aile Nedir?

Aile, ortak bir fiziksel ortamı ve duygusal paylaşımı paylaşan kişilerin, temel bağlar üzerinden bir araya geldiği kurumsal yapılardır. Ancak çoğu zaman bu tanımından daha çok niteliği içeriğinde barındıran aile kavramı, temel olarak sağlıklı bireyler meydana gelmesini sağlayan en önemli etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu bakımdan aile, bireyden başlayarak, insanlığın ve ulusların gelişmesinde oldukça önemli bir yere sahiptir diyebilmekteyiz.

Aile kavramı, değişim gösteren toplum yapısı ve yaşam standartlarına rağmen belli başlı temel fonksiyonlarını korumaktadır. Ailenin temel fonksiyonlarını şu şekilde sıralayabilmekteyiz:

• Aile üyelerinin temel insani duygular tarafından beslenmesi ve doyurulması (sevgi, şefkat vs.)
• Aile kurumu, aile üyelerinin birbirini dinlediği, desteklediği, yakınlık duyduğu ve birbirine güven verdiği terapötik bir ortam oluşturmaktadır.
• Çocuk doğurma, büyütme ve sosyalleştirme açısından, temel oluşumların gerçekleştiği ilişkileri meydana getirmektedir.
• Çocukların yaşama, birer eş ya da ebeveyn gibi çeşitli roller bakımından hazırlanmasını sağlamakta, temel insani rollerin bireyler tarafından öğrenilmesini sağlamaktadır.

Aile kavramının belirtilen bu temel fonksiyonları ve tanımları, bütün aile tipleri bakımından geçerlidir. Bu bakımdan aile kavramını yeniden tanımlayacak olursak, birbirine biyolojik ve psikolojik olarak bağlı nitelikte; duygusal ve ekonomik bağlara sahip, birbirlerini aynı ev ortamının bir üyesi olarak kabul eden kişiler olarak tanımlanabilmektedir.

Aile Tipleri Nelerdir?

Ailelerin farklı yaşam tarzlarına sahip olması, ailesel yapılarını ve yaşam biçimlerini düzenlemelerini beraberinde getirebilmektedir. Aile tiplerinin sağlıklı şekilde değerlendirilmesi, aile danışmanlığının işlevlerini yerine getirebilmesi açısından önemlidir. Bu bakımdan aile tiplerinde farklılaşmalar meydana gelebilmekte, ancak temel aile tipleri sabit kalmaktadır. Temel aile tiplerini şu şekilde sıralayabilmekteyiz:

• Çekirdek aile; temel olarak karı, koca unsurlarıyla meydana gelen aile yapısıdır. İki kişinin yaşamlarını kurumsal nitelikte bir araya getirmesiyle, çekirdek aile kurumu oluşmaktadır. Çocuk unsurunun da bir araya gelmesiyle, anne baba ve çocuktan oluşan çekirdek aile yapısı meydana gelmektedir.
• Tek ebeveynli aileler; çocukların bakımı ve yetiştirilmesinden sorumlu olan, biyolojik ya da biyolojik bağa sahip olmayan tek ebeveynin bulunduğu aile tipleridir.
• Yeniden evlenen aileler; ebeveynlerden birinin ya da her ikisinin, daha önce başlarından bir evlilik geçmiş ve önceki evliliklerinden olan çocukları ile birlikte yeni bir evlilik yapmış olan aile tipleridir.
• Çocuksuz aileler; çocuksuz bir beraberlik sürdürmeyi tercih eden veya çeşitli sebeplerle çocuk sahibi olamayan ailelerin oluşturduğu aile tapılarıdır.
• Geniş aileler; aynı evde yaşayan anne-baba, büyük anne, büyük baba ve çocukları içeren aile yapılarıdır.

Aile Danışmanlığı Nedir?

Aile danışmanlığı, aileyi oluşturan bireylerin, aile kurumunda bulunan problemleri birlikte çözmeye çalışmaları üzerine kurulu bir psikolojik danışmanlık hizmetidir.

Aile danışmanlığının bireysel terapilerden en önemli farkı ise, bireyin tek başına ele alınıp değerlendirilmesi yerine, ailenin tümüne, bir bütün olarak yaklaşılmasıdır.

Aile Danışmanlığının İşlevi Nedir?

Aile kurumunun temel fonksiyonlarının sağlıklı bir şekilde devam edebilmesi için, aile danışmanlığı hizmeti sağlanmaktadır. Aile temel fonksiyonlarının sürdürülebilmesi için, aile danışmanlığının yerine getirdiği temel işlevler şu şekilde sıralanabilmektedir:

• Ailenin bütünlüğünün korunması; özellikle günümüzde oldukça zor hale gelmiş olan, ancak aile danışmanlığının temel işlevini oluşturan durumdur. Aile danışmanlığıyla, soruna yönelik sağlıklı iletişim kurularak, çözüme yönelik yapılacaklar değerlendirilebilmekte ve aile bütünlüğünün korunması sağlanabilmektedir.
• Ailenin kendi güç kaynaklarının geliştirilmesi; kurumsal olarak sağlıklı aile yapısının devamlılığının sağlanması açısından oldukça önemlidir. Aile kavramının kendi güç kaynaklarını kişiler arasındaki bağ ve saygı oluşturmaktadır. Bu bakımdan aile danışmanlığı ile ailenin güç kaynağı olan bağlar, her bir aile üyesinin birbiriyle sağlıklı ve saygılı iletişimi sağlanarak, daha çok geliştirilmektedir.
• Aile içerisinde sağlıklı ve açık iletişim kurulması; kişilerin empati yeteneklerinin gelişmesi ve birey olarak sorunlarla baş etme yeteneği kazanılması açısından önemlidir. Böylece, aile üyelerinin sorunları yeniden değerlendirmeleri ve görmeleri sağlanabilmektedir. Aile danışmanlığı, kişilerin her bir bireyi olduğu gibi kabul etmesini, anlamasını ve kendisini açıkça ifade etmesini sağlayarak, sağlıklı bir kurumsal işleyişin temel işlevlerini yerine getirmektedir.
• Aile üyelerinin birbirleriyle ilişkilerinin sağlıklı hale gelmesi; sağlanarak daha sağlam aile yapıları oluşturulabilmektedir. Aile danışmanlığı hizmetiyle, aile üyelerinin birbirleriyle ilişkilerinde aksayan yönler ortaya çıkarılıp değerlendirilerek, geliştirilebilmektedir. Böylece, aile üyelerinin her birinin duygu ve düşüncelerinin, açık bir dil ile ifade edilmesi sağlanmaktadır.

Aile Danışmanlığının Önemi

Aile içerisinde çeşitli sebeplerle meydana gelen sorunlar ya da üyelerin yaşadığı problemler, bireylerde huzursuzluklara sebep olabilmektedir. Aile bireylerinde meydana gelen huzursuzluklar, üyelerin birbiriyle olan ilişkilerinde zayıflama meydana gelmesine, iletişim yollarının tıkanmasına ve sorunların üst üste gelmesiyle, bireylerin kopmalar (boşanma, şiddet vs.) ya da uzaklaşmalar (evden uzaklaşma, aldatma vs.) yaşamasına sebep olabilmektedir.

Aile danışmanlığı, meydana gelen problemlerin ve iletişim sıkıntılarının çözülmesi açısından, yapıcı ve onarıcı nitelikte etkileşimler gerçekleştirerek, toplumsal düzenin devamlılığını sağlamaktadır. Aile danışmanlığıyla, sağlıklı aile yapıları sağlanarak, nitelikli bireyler yetişmesi sağlanmaktadır.