Paranoid Kişilik

Kuşkucu ve insanlara güven konusunda çok ciddi sorunlar yaşayan, hatta kendisi dışındaki herkesi tehlikeli gören ve herhangi bir muhtemel saldırıya karşı tetikte yaşayan ve sürekli bunun için önlem alan ve her şeyi her durumu kontrol altında bulundrmak isteyen, olayları değerlendirme konusunda kendi metot ve yönteminin en mükemmel ve kendisi için en güvenilir olduğunu düşünen yapılara paranoid kişilik denir. Son derece katı ve inançlarından vaz geçmeyen ve bu konuda direten bu kişilik yapılarının kişiler arası ilişkileri son derece kaygılı ve tehdit unsuru olduğu için yaşamı kendi doğallığı içinde yaşayamazlar ve etraf güvenilmez olduğu için '' bir saniye bile temkini elden bırakmamak gerekir'' düşüncesi ile yaşamaktadırlar.

Kişilerarası ilişkilerde ciddi uyuımsuzluklar gösterirler ve bu uyum ve güven problemi ile yalnız yaşarlar ama bu onları çok rahatsız etmemektedir.

Paranoid kişilik yapılarının en baştaki özelliği güvensizliktir. Diğer insanları kendisi hakkında kötü niyetli oldukları için onlardan kuşkulanmaktan vaz geçmemek gerekir. Ve asla gevşememek ve kontrolü elden bıırakmamak gerekir.

Başkalarıyla ilişki içinde olmak ve onlara kendinden bahsetmek son derece tehlikelidir. Kuşku bu yapının temel özelliğidir.Bazen kendi yakınlarının bile dürüstlüğünden şüphe ederler. Yani bu kişiler için kendisinin dışındaki ötekiler yani kendisinden olmayanlar, kendisine zarar verebilir düşüncesi içindedir.

Paranoid yapı içerisinde olan kişilerin diğer bir özelliği ise kıskançlık özellikleri ve bunun derin ve yoğun boyutlarda yaşıyor olmalarıdır. Kuşkuları hakkında da kuşkulandıkları için onları ispatlayacak kanıtlar ararlar ve bu kanıtları detaylarda bulmaya çalışıp ,ayrıntı içinde boğulurlar.

Son derece hassas ve incinebilir benlikleri olduğu için eğer bir hakarete uğradıklarında , bunu görmezden gelemez ve fazlasıyla misillemede bulunurlar. Hatta bazen karşıdan gelen herhangi bir hakaret veya rencide edici bir durum olmasa bile bunu o şekilde değerlendirip/yorumlayıp sorun çıkartabililer..

İlişkilerde daima ego santrik bir düşünce içinde olduklarından ötekiyle ilişkisi ondan şühelenmekten ya da onu ciddi bir şekilde izlemekten başka bir yakınlık kuramazlar.

Kendilerini akılcı,soğuk, mantıklı gösterirler ve başkalarının gösterdiği kanıtlara direnir. Mizah yönü gelişmeyen bu kişilik yapılarının olumlu duyguları göstermek ve onları yaşamakta güçlük çekerler.

Bu yapılar için dünya tehlikeli ve dikkatli olunması gereken bir yerdir. Ve bu tehlikeli ortamda her an her yerden kendisini yaralayıcı bir durum olabileceğini ve bu durumlardan kendisini koruması gerektiği düşünceleriyle uğraşıp dururlar.

Kendisinin dışındakiler kendisine yaralayabilir, dolandırabilir, kandırabilir,aldatabilir.

Görünmeyen ve bilinmeyen bir tehlike karşısında, belirsizliğin vermiş olduğu etki ile nasıl tedirgin olursak, paranoid kişiliklerde kuşkularını doğrulayacak ve kuşkulandıkları düşmanı bulunca rahatlarlar, çünkü gerçekten tehlike var düşüncesi desteklenmiştir. Duyduğu güvensizliği doğrulaması ve kendisini biraz rahatlamış hissedebilmesi için, kendine düşmanlar bulmak zorundadır.İşte bu nedenle sürekli bir düşman arama ihtiyacı içindedir ve kuşkularının doğrulanmasını ister.

Kıskançlığından dolayı acı çekiyorsa da , karısının sadakatsizliği kanıtı(zorlama kanıt olarak değerlendirmek istediği şeyi) elde ettiğinde ya da elde ettiğini zannettiğinde kendisini çok rahatlamış hisseder.

Bazı paranoid bozukluklar(paranoid özellik, paranodi kişilik bozukluğu, paranoid şizofreni bunlar farklı kavramlardır.).

Bazı paranoyakları, bir hükümeti idare eden ve devrilmekten ve halkın kendisni devirmesinden çok korkan idarecilere benzetebiliriz. Bu tip yöneticiler ploisiye tedbirleri artırarak, ya da hakın özgürlüğünü kısıtlayacak ve onları hareket edemez hale getirecek ve kendisine komplo(kendisince komplo) düzenleme ihtimaline karşı yasakları olabilldiğince arttıran diktatatörlere benzetebiliriz.